Een paar weken geleden schreef ik een bericht op LinkedIn waarin ik lezers opriep om de CoronaMelder-app te downloaden. Mijn argument: het is net alsof je 1,5 meter je burgerplicht houdt om deze app te downloaden om de crisis te doorstaan. E vanuit privacyoogpunt mag er geen bezwaar zijn tegen downloaden; Waarom zou je de overheid immers wantrouwen als je gemakkelijk een veelvoud van deze data kunt verstrekken aan een grote techgigant als LinkedIn. Ik kreeg veel reacties en sommigen waren erg agressief: “Hoe kon ik zo dom zijn om de regering dit toe te vertrouwen?” De reacties, en de onderliggende woede, zijn een parradox: de privacyactivist vecht voor de bescherming van het individu door te bepleiten dat er helemaal geen gegevensopslag is. Daarbij ontneemt de actvitist het individu ook de mogelijkheid om een datarijk product te gebruiken en zo een rijkere, persoonlijkere en relevantere digitale ervaring te krijgen.
Het politieke en publieke privacydebat over de CoronaMelder-app zat vaak vol onwaarheden en ontbrak aan veel nuances. Het resultaat is een app die doet wat hij op papier zou moeten doen, maar in de praktijk functionaliteiten mist die door de privacydiscussie zijn verboden. Zo hadden gebruikers in de verleiding kunnen komen om de app niet te verwijderen of hadden slimme data kunnen worden gebruikt om gebruikers zoveel mogelijk thuis te houden. Denk bijvoorbeeld aan een nudge die de gebruiker confronteert met het aantal mensen dat op één dag hun pad heeft gekruist. Door het huidige databeleid kan het ministerie niet eens zien hoeveel mensen de app op hun telefoon hebben geïnstalleerd. Ikzelf, en ik denk velen met mij, vertrouw erop dat de overheid in dit geval correct met gegevens omgaat. Ik kreeg echter niet de keuze voor een datarijk product.
Een soortgelijk probleem zien we ook in andere sectoren. Banken kunnen bijvoorbeeld data gebruiken om gebruikers te waarschuwen voor mogelijke schuldenproblematiek voordat ze het zelfs maar beseffen. Ook hier laait de privacydiscussie op met als resultaat een grijs product dat minimaal financieel advies geeft. De gebruiker moet de keuze hebben om het algoritme op volle kracht te gebruiken voor maximale ondersteuning. Of in ieder geval een moeilijke keuze moeten maken voor een datalicht product, zoals een bankrekening die geen data verzamelt.
Grote techpartijen spelen ook een cruciale rol in de privacydiscussie. Zij zijn de beste in het maken van gratis datarijke producten waarbij een gebruiker onmerkbaar veel data vrijgeeft in ruil voor mooie producten. We laten Google de hele dag onze locatie loggen voor routebegeleiding en geven Facebook, WhatsApp en Instagram toegang tot ons netwerk en interesses om persoonlijk advies te krijgen over met wie of wat te verbinden. Transparantie en een datalicht product ontbreken hier.
Bedrijven en overheden moeten bij het ontwikkelen van digitale producten geen one-size-fits-all-strategie kiezen als het gaat om gegevensverwerking. Bereid verschillende producten voor op verschillende gebruikersbehoeften en geef de gebruiker de vrijheid om te kiezen. Zo behoudt iedereen zijn recht op privacy en kan een individu ervoor kiezen om er bewust afstand van te doen. Laten we stoppen met het maken van producten die niet alleen maar producten zijn, en langetermijnproducten bouwen die waarde genereren voor consumenten, overheid en bedrijven.
Jip Samhoud is oprichter van & samhoud creative tech en voorzitter van de Dutch Advertising Society. & samhoud creative tech is gespecialiseerd in het creëren van innovatieve digitale klantervaringen. Wij geloven in de combinatie van techniek en creativiteit om tot verrassende, originele en relevante oplossingen te komen. Neem contact met mij op als u verder wilt praten over uw uitdaging of ideeën wilt uitwisselen over het voorkomen van grijze producten ([email protected]).
“Valt vaak neer. Subtiel charmante tv-liefhebber. Toegewijde internetfan. Muziekbeoefenaar.”