Games kunnen een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van eenzaamheid bij adolescenten. Door samen videogames te spelen, kunnen ze een hechtere vriendschapsband opbouwen. Dat blijkt uit onderzoek van gedragspsycholoog Geert Verheijen, die op 13 oktober promoveert aan de Radboud Universiteit. Het alleen spelen van games kan het gevoel van eenzaamheid soms echter versterken.
Het overgrote deel van de jongeren speelt regelmatig games, in Nederland gemiddeld zo’n 14 uur per week. Toch is er vaak nog het idee dat gamers asociale, eenzame types zijn. ‘Veel onderzoek gaat er tot nu toe van uit dat de hoeveelheid schermtijd bepalend is voor het sociale welzijn van jongeren. Mijn onderzoek laat echter zien dat dit geen goede indicator is, en dat het veel meer uitmaakt in welke context jongeren spelen ‘, zegt Verheijen.
Vriendschap en eenzaamheid
In een van de onderzoeken werden adolescenten gefilmd terwijl ze het Mario Kart-racegame op een van de drie manieren speelden: alleen, competitief of samen met een vriend. Verheijen: ‘Toen vrienden veel positief en prosociaal gedrag vertoonden, leidde dat tot een betere vriendschap, ook in een competitief spel. Uiteindelijk bleek dat de interactie tussen spelers het belangrijkste was voor de kwaliteit van de vriendschap, en niet het speltype dat werd gespeeld. ‘
Games kunnen ook een waardevol middel zijn tegen eenzaamheid. In sommige situaties kan het echter ook eenzaamheid versterken. Verheijen volgde gedurende drie jaar zo’n 600 jongeren, waaruit bleek dat de eenzaamheid toenam bij gamers die voornamelijk alleen speelden. ‘We zagen een toenemende eenzaamheid bij jongeren die vooral alleen spelen. Maar jongeren die vooral met anderen spelen, waren steeds minder eenzaam, zowel op korte als op lange termijn. ‘
Desalniettemin kunnen games die alleen worden gespeeld ook in een sociale context waardevol zijn. Verheijen: ‘Videogames zijn onderdeel geworden van de jeugdcultuur. Ze worden met elkaar besproken op het schoolplein, dus het helpt kinderen als ze hier iets over te zeggen hebben. Als ouders kinderen verbieden games te spelen, is de kans groter dat ze buiten een groep vrienden vallen. ‘
Geweld
Veel ouders zijn bang dat gewelddadige games kunnen leiden tot agressiever gedrag bij hun kinderen, maar ook Verheijen heeft daar een opmerking over. ‘We volgden een jaar lang vriendenparen en hielden bij hoeveel ze werden blootgesteld aan gewelddadige spellen. Het blijkt dat wanneer jongens een beste vriend hebben die veel van dit soort spellen speelt, ze zelf agressiever worden. Het spelgedrag van de beste vriend bepaalt dus elk agressief gedrag bij de adolescent. Dat suggereert dat het niet de game zelf is, maar de interacties die eruit volgen tussen de beste vrienden die de agressie vergroten, al moet dit nog verder onderzocht worden. ‘
Volgens Verheijen is het belangrijk dat bij toekomstig onderzoek naar games ook naar de sociale context wordt gekeken. ‘Onderzoek naar games gaat nog vaak over uren en schermtijd, maar het gedrag rondom games is veel complexer dan dat. Het maakt een enorm verschil uit met wie en hoe games worden gespeeld. Er is geen eenduidig antwoord op de vraag of games ‘goed’ of ‘slecht’ zijn. Videogames lijken, net als films en boeken, een belangrijk middel om mensen met elkaar te verbinden. Dat wordt nog vaak onderschat. Alleen door die sociale context te erkennen, zal de bredere impact van games op het welzijn van jongeren duidelijk worden.
Dit artikel is een verzonden bericht en valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redacteur.
“Tvaholic. Zombie-geek. Toegewijde reisbeoefenaar. Introvert. Gecertificeerde communicator.”